کاری که دولت قصد داشت انجام دهد، ظهور عرفی در قرض بود و گرفتن بهره ۱۲ درصدی این قرض را تبدیل به قرض ربوی میکرد و این اشکال داشت.
دولت برای کمک به معیشت مردم و قشر کمدرآمد، قصد دارد وام 1 میلیون تومانی با سود 12 درصد به مردم بدهد که این وام در طی 24 ماه از یارانه کسر میشود.
حضرت آیتالله علوی گرگانی از مراجع عظام تقلید در پاسخ به استفتایی پیرامون این وام اظهار داشت: «چون این وام به عنوان بهبود وضعیت معیشتی مردم است، لذا در قالب عقود مضاربه، مشارکت و وکالت قرار نمی گیرد و دریافت سود از این وام شرعا جایز نیست».
پایگاه وسائل در گفتگویی با حجتالاسلام دکتر احمدعلی یوسفی عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، به تبیین این استفتاء پرداخت که مشروح سخنان وی را در ادامه میخوانید:
این 1 میلیون تومانی که دولت پرداخت میکند، اگر صرفا بگوید من این پول را به هر کسی که متقاضی است، پرداخت میکنم ولی با 12 درصد سود باید آن را برگرداند، باید مشخص شود که این وام تحت چه عنوانی است؟ اگر قرض است، نهایتا میتواند بگوید، که این 12 درصد به عنوان کارمزد این وام قرضالحسنه است. جا داشت که دولت هیچ کارمزدی را دریافت نکند چون تمام سامانه یارانه در اختیار خود دولت است. بنابراین میتوانست این وام را بدون سود پرداخت کند.
وقتی گفته میشود که وام 1 میلیون تومانی پرداخت میشود و از حساب یارانهبگیران برداشت میشود، ظهور عرفی این اقدام، در قرضالحسنه است و گرفتن سود در وام قرضالحسنه، قرض ربوی و قطعا حرام است و اگر غیر قرض است، باید مشخص شود.
دولت میتوانست کارتی را شارژ کند به مبلغ مثلا 1 میلیون تومان و مردم به وکالت از طرف دولت، کالای ایرانی خریداری کنند تا هم حمایت از کالای ایرانی صورت پذیرد و هم کمک به اقشار کم درآمد شود. البته فروش اقساطی به این صورت نیز شرایط خاص و سخت خود را دارد.
بنابراین اصل این کاری که الان دولت انجام داده است، ظهور عرفی در قرض است و گرفتن بهره 12 درصدی این قرض را تبدیل به قرض ربوی میکند و این اشکال دارد. فرمایش حضرت آیتالله علویگرگانی کاملا صحیح است و گرفتن این سود اشکال شرعی دارد.
منبع: پایگاه تخصصی وسائل