فراخوان عضویت در کمیته های علمی

 انجمن مالی اسلامی ایران، به‌منظور گسترش و پيشبرد و ارتقاي علمي دانش مالی اسلامی و توسعه كيفي نيروهاي متخصص و بهبود  بخشيدن به امور آموزشي و پژوهشي در زمينه مالی اسلامی تشكيل شده است. این انجمن در راستای اهداف خود اقدام به ایجاد کمیته های علمی زیر نموده است:
کمیته آموزش                                            کمیته پژوهش و انتشارات                              کمیته پایش و ارزیابی مالی اسلامی
کمیته بازار کار مالی اسلامی                            کمیته مهندسی مالی اسلامی                           کمیته بیمه اسلامی
کمیته حسابداری و حسابرسی اسلامی                    کمیته بین الملل                                       کمیته پذیرش و روابط عمومی

اعضای محترم انجمن مالی اسلامی و کلیه محققان، پژوهشگران و علاقه مندان حوزه مالی اسلامی ( در صورت عضویت در انجمن مالی اسلامی) می توانند برای فعالیت هدفمند و مفید در این حوزه پس از مطالعه دقیق شرح وظایف هر یک از کمیته های علمی انجمن، با توجه به اهداف، تجربیات و علایق، در کمیته علمی مد نظر خود تقاضای عضویت داده و در صورت تایید مسئول آن کمیته، عضو کمیته مورد نظر شوند. لذا از کلیه علاقمندان دعوت میشود تا پس از مطالعه شرح وظایف کمیته های علمی در سایت انجمن، تقاضای عضویت خود در هر کمیته را از طریق ایمیل انجمن به نشانی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید  به دفتر انجمن ارسال نمایند.

شرح وظایف کمیته های علمی انجمن:
کمیته بین الملل:
•    برنامه‌ريزي و هماهنگي در برگزاري کنفرانس‌ها و سمينارهاي بين‌المللي
•    ایجاد راهکارهای لازم به منظور عضویت فعالین حوزه مالی اسلامی خارج از کشور در انجمن مالی اسلامی ایران
•    شناسايي و ارتباط با نهادهای علمي ، منطقه اي و بين المللي در حوزه مالی اسلامی
•    انعقاد تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها به منظور ايجاد و تحکيم همکاري‌هاي چند جانبه در زمينه‌هاي مختلف آموزشي و پژوهشي( برگزاری دوره آمورشی، ارائه گواهی نامه های معتبر، برگزاری کنفرانس ها و همایش های مشترک و ..) با ساير نهادها و سازمان‌ها و انجمن‌هاي بين‌المللی در حوزه مالی اسلامی.
•    بررسي كيفيت همايش هاي علمي بين المللي و هماهنگی جهت شرکت اعضای منتخب انجمن در همایش های بین المللی
•    بررسی چگونگی عضویت انجمن در نهادهای و مجامع علمی بین المللی
•    ارائه مطالب و تازه های حوزه مالی اسلامی بین الملل به منظور درج در قسمت انگلیسی سایت انجمن
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته حسابداری و حسابرسی اسلامی :  
•    همکاری در وضع اصول و استانداردهای حسابداری و حسابرسی اسلامی با رعایت مقررات و قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران
•    ایجاد ارتباط با نهادهای فعال در حوزه حسابداری و حسابرسی اسلامی از طریق عقد تفاهم نامه
•    بررسی انواع مختلف سیستم های حسابداری و حسابرسی کاربردی در نظام مالی کشور و ارائه پیشنهادات اصلاحی بر اساس اصول حسابداری و حسابرسی اسلامی
•    ارائه موضوعات پژوهشی جهت پایان نامه ارشد و دکتری متناسب با نیازهای جامعه در حوزه حسابداری و حسابرسی اسلامی
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته مهندسی مالی اسلامی:
•    بررسی و سنجش میزان موفقیت ابزارهای رایج مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران
•    مطالعه ابزارهای مالی اسلامی موفق در بازارهای سرمایه خارج از کشور
•    طراحی و امکان سنجی ایجاد ابزارهای تامین مالی جدید اسلامی متناسب با نیازهای مختلف
•    ارائه موضوعات پژوهشی جهت پایان نامه ارشد و دکتری متناسب با نیازهای جامعه در حوزه مهندسی مالی اسلامی
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته بیمه اسلامی:
•    توسعه مطالعات و پژوهش های نظری و کاربردی در حوزه بیمه اسلامی
•    معرفی و بررسی الگوهای نوین پوشش ریسک و بیمه بر اساس مبانی اسلامی
•    امکان سنجی عرضه محصولات بیمه اسلامی و تکافل در کشور
•    امکان سنجی عرضه محصولات بیمه اسلامی و تکافل در کشورهای حوزه خلیج فارس
•    ارائه معیارهای موفقیت بیمه های اسلامی با توجه به تجربیات کشورهای موفق
•    ارزیابی حقوقی مبانی و ساختار قانونی بیمه در جمهوری اسلامی(با هدف پیشنهاد اصلاحات قانونی مناسب)
•    ارائه موضوعات پژوهشی جهت پایان نامه ارشد و دکتری متناسب با نیازهای جامعه در حوزه بیمه اسلامی
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته آموزش
•    ارائه خدمات آموزشی به منظورترویج و ارتقاء دانش مالی اسلامی
•    برگزاری دوره های آموزشی با همکاری اساتید داخلی و خارجی مالی اسلامی و ارائه گواهینامه.
•    برگزاری نشست های تخصصی با حضور فعالان و کارشناسان مالی اسلامی
•    برگزاری همایش ها و کنفرانس های علمی داخلی و بین المللی
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته پژوهش و انتشارات
•    ایجاد پایگاه اینترنتی جامع مالی اسلامی در سایت انجمن
•    راه اندازی ، تدوین و انتشار فصلنامه پژوهشی
•    ارائه موضوعات پیشنهادی پایان نامه ارشد و رساله دکتری به دانشجویان متقاضی
•    انجام فعالیتهای پژوهشی و تحقیقاتی در داخل و خارج از كشور
•    همکاری و همگامی با دانشگاه ها و مراکز علمی مشابه در زمینه ی پژوهشی
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته پایش و ارزیابی مالی اسلامی
•    رصد فضای مالی اسلامی در داخل و خارج کشور
•    کسب اطلاع از آخرین دستاورد های مالی اسلامی در داخل و خارج کشور
•    مطالعه و ایجاد بانک اطلاعاتی موسسات فعال در حوزه مالی اسلامی در خارج از کشور
•    بررسی و سنجش میزان موفقیت ابزارهای رایج مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران
•    مطالعه ابزارهای مالی اسلامی موفق در بازارهای سرمایه خارج از کشور
•    طراحی و امکان سنجی ایجاد ابزارهای تامین مالی جدید متناسب با نیازهای مختلف
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته پذیرش و روابط عمومی :
•    پذیرش عضویت نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی در انجمن مالی اسلامی
•    اطلاع رسانی به موقع در خصوص زمان و مکان برگزاری برنامه های انجمن
•    فعالیت در جذب افراد متخصص
•    ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از فعالین و پژوهشگران مالی اسلامی
•    ایجاد بانک اطلاعاتی منظم  اعضای انجمن
•    ارتقاء سطح رسانه ای انجمن
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

کمیته بازار کار مالی اسلامی:
•    معرفی زمینه های فعالیت فارغ التحصیلان مالی اسلامی
•    معرفی موسسات و مدیران موفق فعال در حوزه مالی اسلامی
•    آشنایی اعضای انجمن با مدیران موفق حوزه مالی اسلامی و بهره گیری از تخصص آنان در جهت ارتفای علمی اعضا
•    ارائه خدمات مشاوره ای به اعضای انجمن
•    توسعه شبكه همكاري بين بخشهاي تحقيقاتي و محيط كسب و كار
•    ارائه گزارش عملکرد فصلی به دفتر انجمن

نخستین همایش مالی اسلامی ایران برگزار شد.

انجمن مالی اسلامی ایران در راستای اهداف خود و همچنین در جهت تبیین جایگاه موضوع مالی اسلامی و نقش و کارکرد آن در توسعه اقتصادی کشور، " نخستین همایش مالی اسلامی" را با همکاری مراکز دانشگاهی و حوزوی، بانک ها، بیمه ها و ارکان بازار سرمایه کشور در تاریخ 6 دی ماه 1394 برگزار کرد. در این همایش پژوهشگران به ارائه آخرین دستاوردهای خود در حوزه مالی اسلامی از منظر بانک، بیمه و بورس پرداختند و همچنین مسئولین ارشد اقتصادی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران سخنرانی کردند.

محورهای همایش:

-فرصت های توسعه ابزارهای مالی اسلامی در بازار پول،سرمایه و بیمه

-جایگاه تامین مالی اسلامی در بازار پول،سرمایه و بیمه

-نقش ابزارهای مالی اسلامی در توسعه صادرات

مروری کوتاه بر آنچه در این مراسم اتفاق افتاد:

در شروع مراسم پس از پخش سرود ملی و تلاوت قرآن، خانم دکتر خزعلی رئیس دانشگاه الزهرا به عنوان دانشگاه میزبان همایش، به حضار خوشامد گفتند و ابراز امیدواری کردند که این همایش شروعی باشد برای اقدامات بیشتر و جدی تر برای حرکت به سمت نظام اقتصادی مورد نظر اسلام. پس از ایشان دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی ایران به عنوان میزبان اصلی و برگزارکننده همایش ضمن خوشامد گویی به حضار به معرفی انجمن مالی اسلامی ایران پرداختند.سپس نوبت دکتر سیف رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران شدکه به ایراد سخنرانی بپردازد. پس از سخنرانی دکتر سیف تیزری در مورد انجمن مالی اسلامی ایران پخش شد. قرار بود سخنران بعدی مراسم، حجت الاسلام دکتر مصباحی مقدم عضو هیئت موسس انجمن و نماینده مجلس شورای اسلامی باشند که به دلیل فوت خواهر گرامیشان نتوانستند در جلسه حضور پیدا کنند. در قسمت بعدی مراسم دکتر پورمحمدی معاون سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور به ایراد سخنرانی پرداختند. پس از ایشان، حجت الاسلام و المسلمین دکتر موسویان عضو هیئت مدیره انجمن و دبیر علمی همایش، مقاله ای را با عنوان «امکان‎سنجی فقهی و مالی اوراق مشارکت مصون از تورم » ارائه نمودند. سپس بعد از استراحتی کوتاه، اولین پنل تخصصی همایش با حضور دکتر رهنماعضو هیئت مدیره انجمن مالی اسلامی و معاون دانشگاه آزاد اسلامی ، دکتر سعیدیعضو هیئت مدیره و معاون نظارت بر نهادهای مالی سبا و دکتر حسینیعضو هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت بورس انرژی برگزار شد.

بعد از پنل حضار به اقامه نماز جماعت به امامت حجت الاسلام دکتر موسویان و سپس صرف ناهار پرداختند.

همایش در نوبت عصر با پخش کلیپ سخنرانی پروفسور عبیدا... عصمت پاشا استاد مالیه اسلامی دانشگاه INCEIF مالزی با موضوع «تأمین سرمایه‌ی زیرساخت‌های توسعه بدون اهرم؛ با شیوه‌ی تقسیم ریسک با استفاده از ساختارهای خلاقانه‌ی صکوک» ادامه پیدا کرد. بعد از اتمام سخنرانی پروفسور عصمت پاشا، دومین پنل تخصصی همایش با موضوع «میزان انطباق بازار های مالی ایران با موازین شرعی» با حضور دکتر دیواندری رئیس پژوهشکده پولی بانکی به عنوان کارشناس بازار پول، دکتر غدیر مهدوی کلیشمی عضو هیئت امنای پژوهشکده بیمه به عنوان کارشناس صنعت بیمه و دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی و مدیرعامل بانک توسعه صادرات ایران و رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان کارشناس بازار سرمایه برگزار شد.

از بین مقالاتی که به دبیرخانه همایش ارسال شده بود، سه مقاله برای ارائه انتخاب شده بود که با اتمام پنل نوبت ارائه آنها فرا رسید. ابتدا دکتر میرجلیلی مقاله خود را با موضوع «مقاومت بانکهای اسلامی و بانکهای مرسوم در بحران مالی جهانی» ارائه داد. سپس دکتر رستم لو مقاله ای را با عنوان « تحلیل قاعده ممنوعیت غرر در معاملات سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران» ارائه نمود و در پایان هم دکتر رام روز مقاله ی «بررسی حساب‌های سرمایه‌گذاری محدودشده و محدود نشده در بانکداری و حسابداری اسلامی» را ارائه کرد. نخستین همایش مالی اسلامی با ارائه گواهی حضور در همایش و پذیرایی از حضار به پایان رسید.

بیمه ها

Normal 0 false false false EN-US X-NONE AR-SA /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin-top:0in; mso-para-margin-right:0in; mso-para-margin-bottom:8.0pt; mso-para-margin-left:0in; line-height:107%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

حامیان نخستین همایش مالی اسلامی ایران

نخستین همایش مالی اسلامی کشور به همت انجمن مالی اسلامی ایران در تاریخ 6 دی ماه 1394 برگزار میشود. تا به حال ، مرکز مالی ایران، دانشگاه امام صادق علیه السلام، دانشگاه الزهرا، انجمن مهندسی مالی ایران، شرکت بورس کالای ایران، شرکت فرابورس ایران، شرکت بورس انرژی ایران ، شرکت تامین سرمایه آرمان، شرکت بورس اوراق بهادار تهران، روزنامه دنیای اقتصاد،بانک کشاورزی،شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان، گروه راهبران اقتصادی آرمان، شرکت توسن و انجمن حسابداری مدیریت ایران به جمع حامیان نخستین همایش مالی اسلامی ایران پیوسته اند.

امضای تفاهم نامه بین انجمن مالی اسلامی ایران و مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق علیه السلام

انجمن مالی اسلامی ایران با مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق علیه السلام تفاهم نامه همکاری امضاء کرد. بر اساس این تفاهم نامه انجمن مالی اسلامی ایران و مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق علیه السلام در راستای اهداف آموزشی و پژوهشی مشترک خود با هم همکاری خواهند کرد.

نشست تخصصی«بررسی میزان موفقیت ابزارهای تامین مالی در بازار سرمایه ایران» برگزار شد.

به همت انجمن مالی اسلامی ایران دومین نشست از مجموعه نشست های تخصصی «مالی اسلامی»  با موضوع « بررسی میزان موفقیت ابزارهای تامین مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران » روز دوشنبه نهم آذرماه در سالن کنفرانس های شرکت بورس اوراق بهادار تهران برگزار شد.

در این جلسه که جمعی از متخصصان و فعالان بازار سرمایه حضور داشتند، دکتر علی سعیدی "عضو هیئت مدیره و معاون نظارت بر نهادهای مالی سبا" ، محمود رضا خواجه نصیری "مدیرعامل شرکت تامین سرمایه آرمان" و سید حسین حسینی "مدیر عامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه" به ارائه بحث و بیان دیدگاه های خود در رابطه با موضوع جلسه پرداختند و در پایان هم به سوالات حضار پاسخ دادند.

در این نشست دکتر سعیدی، ضمن بیان تاریخچه استفاده از اوراق بهادار در ایران و جهان، بیان کرد که بررسی و تحلیل موفقیت ابزارهای مالی اسلامی نیاز به زمان بیشتری تا به دست آوردن نتیجه دارد.
همچنین محمودرضا خواجه نصیری نبودن نظم در تبلیغات و معرفی بازار اوراق مالی را ضعف بزرگ این بازار برای رشد آن برشمرد و اظهار کرد تا زمانی که قاعد تصادف، تنها راه آشنایی شرکت های سرمایه گذاری و شرکت های نیازمند به تامین مالی باشد، نمی توان امیدی به رشد این بازار داشت.
پس از آن سیدحسین حسینی، ضمن بیان این موضوع که اکنون شیوه های سنتی پاسخگوی نیازهای سرمایه گذاران نیست، خاطرنشان کرد: اکنون سرمایه گذارن می توانند با استفاده از اوراق صکوک، برنامه ریزی برای سرمایه گذاری مازاد سرمایه داشته باشند.

نشست تخصصی «نظارت شرعی در بانکداری اسلامی» برگزار شد.

به همت انجمن مالی اسلامی ایران، نخستین جلسه از مجموعه نشست های تخصصی مالی اسلامی برگزار شد. موضوع اولین نشست، نظارت شرعی در بانکداری اسلامی بود که توسط دکتر صالح آبادی رئیس انجمن مالی اسلامی و مدیرعامل بانک توسعه صادرات ارائه گردید.

دکتر صالح آبادی با اشاره به ضرورت تشکیل شورای فقهی در بانک ها و موسسات مالی کشور گفت: نیاز به ایجاد شورای فقهی در بانک ها اکنون بیش از پیش احساس می شود. زیرا امروزه استفاده از تکنیک ها و ابزارهای جدید مالی در اولویت است.

وی ادامه داد: تاسیس کمیته فقهی در زمان حضورم در سازمان بورس و هنگامی اتفاق افتاد که بازار نیاز به ورود ابزارهای معاملاتی جدید مانند معاملات آتی و ابزار صکوک و داشت و کارشناسان سازمان و علمای قم بر سر چگونگی استفاده از ابزار به توافق نمی رسیدند. در این برهه سازمان تصمیم گرفت کمیته فقهی برای بررسی این معضلات بازار ایجاد کند. با پیشرفت کمیته فقهی در سازمان بورس، بانک مرکزی نیز تصمیم گرفت کمیته فقهی ایجاد کند.

رئیس سابق سازمان بورس گفت: به منظور وجود نیاز بازارهای پولی و مالی به نظرات فقهی برای هماهنگ کردن نحوه استفاده از ابزارهای مالی جدید و اصول شرع مقدس اسلام، انجمن مالی اسلامی از سال 1392 ، شکل گرفت و اکنون که اولین جلسه آن تشکیل شده، قرار است به طور منظم و ماهانه ادامه داشته باشد.

صالح آبادی ضرورت تشکیل شورای فقهی در بانک ها و موسسات مالی کشور را دستور اولین جلسه انجمن مالی و اسلامی عنوان کرد و گفت: اهمیت نظارت شرعی و تشکیل کمیته فقهی از آن جهت است که کاهش و یا حداقل کردن ریسک شریعت با استفاده از اقدامات ، فعالیت ها، تدابیر، اصول و روش هایی در نظام بانکی را ایجاد می‌کند. همچنین از انطباق فعالیت‌های موسسه مالی اسلامی با اصول شریعت مقدس اسلام اطمینان حاصل می‌شود.

وی افزود: در این کار، سه رویکرد کلی در بررسی تجربه کشورها در زمینه نظارت شرعی کشورها وجود دارد. رویکرد حداقلی که هر چند اصل وجود نظارت شرعی بر بانک ها و موسسات مالی اسلامی را ضروری می داند، اما معتقد است که این نظارت باید در حداقل های ممکن باشد. رویکرد بعدی،  رویکرد حداکثری است. در این رویکرد نهادهای قانونگذار معتقدند که لازم است حداکثر نظارت بر شرعی بودن فعالیت موسسات مالی اسلامی انجام شود. رویکرد میانی نیز به این ترتیب است که در واقع حدفاصل دو رویکرد قبلی بوده و در برخی از کشورها، مانند کویت و قطر مورد استفاده قرار می گیرد.

4 سطح نظارت شرعی

به گفته وی در الگوهای مختلف، سطح نظارت شرعی شامل 4 سطح بانک مرکزی، دولت، موسسات مالی و یا ترکیبی است. برخی از کشورها  نظارت شرعی را تنها در سطح موسسات پیگیری می کنند و هیچگونه نظارت شرعی مرکزی وجود ندارد، مانند عربستان، کویت، قطر و انگلستان. از سوی دیگر کشورهایی وجود دارند که نظارت شرعی  هم از طریق بانک مرکزی و هم از طریق موسسات مالی پیگیری می شود. در این کشورها، کمیته فقهی بانک مرکزی، به عنوان کمیته مرجع عمل می کند. مانند مالزی و اندونزی. در سطح دیگر کشورها، نظارت شرعی هم از طریق دولت و هم از طریق موسسات مالی پیگیری می‌شود. کمیته فقهی دولت نیز به عنوان کمیته مرجع در حوزه نظارت شرعی است. مانند امارات.

رئیس سابق سازمان بورس اوراق بهادار گفت: در محور دوم اختیارات کمیته‌های فقهی موسسات مالی اسلامی بررسی می شود که می تواند مشورتی، نظارتی و یا اجرایی – کنترلی باشد. در تمام کشورهایی که کمیته های فقهی در سطح موسسات مالی تشکیل داده‌اند، این کمیته‌ها جنبه مشورتی، نظارتی و اجرایی دارند. نظرات این کمیته ها برای فعالان بازار مالی، صرفا ارشادی است، اما در ایران نظرات کمیته فقهی، جنبه الزامی دارد.

صالح آبادی افزود: محور سوم، مرجع انتخاب کننده اعضای کمیته های فقهی موسسات مالی است. در برخی از کشورها مانند مالزی و بحرین، تنها هیئت مدیره موسسات ، مسئول انتخاب اعضای کمیته های فقهی هستند. در کشورهایی مانند امارات، قطر و انگلستان، هیئت مدیره و یا مجمع عمومی این وظیفه را بر عهده دارند. در کشورهای مانند عربستان و کویت، انتخاب اعضای کمیته فقهی بر عهده مجمع عمومی موسسات است. همچنین در در عمده کشورهایی که کمیته فقهی مرجع وجود دارد، لازم است صلاحیت اعضای تمام کمیته های فقهی به تایید کمیته فقهی مرجع برسد در ایران صرفا کمیته فقهی مرجع وجود دارد.

وی ادامه داد: محور چهارم، مرجع عالی حل اختلاف میان اعضای کمیته های فقهی در یک موسسه است. کشورهایی که کمیته فقهی مرجع در اختیار دارند. مسئله حل اختلتف میان کمیته های فقهی موسسات مالی در حوزه وظایف کمیته فقهی مرجع است. مانند مالزی . در برخی از کشورها که کمیته فقهی مرجع تشکیل نداده اند، شورای مخصوصی به منظور حل تختلاف تاسیس کرده اند. مانند عربستان و کویت . همچنین در برخی از کشورها نیز اصلا چنین مرجع حل اختلافی تعریف نشده است. مانند انگلستان

نظارت شرعی بر بانک ها و موسسات مالی در ایران

مدیرعامل بانک توسعه صادرات گفت: ادبیات نظارت شرعی در ایران  جای خود را در دانش بانکداری به ویژه نظارت بانکی کشور باز نکرده است. به لحاظ اجرایی نیز اهمیت مسئله نظارت شرعی برای بانک‌ها روشن نبوده و به جز تشکیل شورای مشورتی فقهی در بانک مرکزی در سال‌های اخیر، اقدام دیگری انجام نشده‌است.  نظارت شرعی یکی از حلقه‌های مفقوده اجرای صحیح قانون عملیات بانکی بدون رباست و این  نوع از نظارت نمی تواند مکملی بر نظارت متعارف بانکی باشد.

صالح آبادی گفت: در حال حاضر بانک‌ها و موسسا‌ت مالی ملزم به تاسیس کمیته فقهی نیستند. شورای فقهی بانک مرکزی به عنوان مرجع عالی فقهی در حوزه بانکداری اسلامی، جایگاه قانونی نداشته و تنها اختیارات مشورتی دارند. در واقع هیچگونه قانونی در رابطه با نظارت شرعی وجود ندارد. الگوی فعلی نظارت شرعی در ایران در گروه‌های رویکرد حداقلی در نظارت شرعی قرار می‌گیرد. نظام بانکداری اسلامی در ایران به صورت عمومی اجرا شده‌است. لذا انگیزه کافی برای اثبات اسلامی بودن عملکرد ذینفعان وجود ندارد.

وی افزود: ترکیب شورای فقهی بانک مرکزی شامل رییس کل بانک مرکزی، قایم مقام رییس کل بانک مرکزی، معاون نظارتی بانک مرکزی، چهار نفر از مدیران کل بانک مرکزی، چهار نفر از فضلای حوزه های علمیه و آشنا با مباحث پولی و بانکی است. همچنین  دو نفر از مدیران عامل بانک های خصوصی و دولتی و دو نفر متخصص و صاحب نظر در زمینه های بانکداری اسلامی در این کمیته حضور دارند.  ماموریت این شورا تحلیل و ارایه پیشنهاد و مشاوره در باره مباحث بانکی از منظر شریعت مقدس اسلام است. جلسات شورا با حضور حداقل ده نفر از اعضای صاحب رای که حداقب سه نفر از آن ها باید از اعضای حوزه باشند، رسمیت پیدا می کند. تصمیمات شورا، ضمن برخورداری از رای موافق حداقل دو سوم اعضای صاحب رای، باید از رای موافق اکثریت حوزوی نیز برخوردار باشد.

جایگاه و وظایف کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس

رییس سابق سازمان بورس خاطر نشان کرد: کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار جایگاه مشخص مشورتی و نظارتی در ساختار سازمان بورس و اوراق بهادار دارد. البته به لحاظ مقرراتی این اجازه را دارد که بر عملکرد ذینفعان مرتبط نظارت کرده و در صورتی که عملیاتی را مغایر با اصول شرع تشخصی داد، خواستار توقف آن گردد . ماموریت این کمیته بررسی و ارائه نظر شرعی راجع به ابزارها، بازارها و نهادهای مالی در بازارهای مالی کشور و ارائه پیشنهادات اصلاحی لازم است.

به گفته صالح آبادی وظایف این کمیته عبارت است از ارزیابی ابزارهای مالی جدید پیشنهادی برای استفاده در بورس و بازارهای خارج از بورس از دیدگاه فقهی،  بررسی شبهات فقهی در مورد ابزارهای مالی و ارائه راه حل های مناسب، ارزیابی ابزارهای مالی در مقام عمل به منظور اطمینان از  حسن اجرای آن ها، طراحی ابزارهای مالی اسلامی برای بازار سرمایه کشور و پیشنهاد آن ها به به هیات مدیره سازمان،  همکاری با کمیته ها و شوراهای مشابه در سایر سازمان های داخلی و خارجی،  همکاری در توسعه و گسترش برنامه های آموزشی و انتشارات علمی در زمینه مالی اسلامی و همکاری در برگزاری نشست های علمی در زمینه مالی اسلامی .

صالح آبادی در خصوص  بررسی ابعاد فقهی مسایل بازار سرمایه و انجام سایر موارد ارجاعی سازمان در راستای ماموریت کمیته به نتیجه گیری و ارائه پیشنهادی پرداخت و گفت: اجرای صحیح قانون عملیات بانکی بدون ربا نیازمند اصلاح ساختار نظارتی فعلی به نحوی است که نظارت بر شرعی بودن عملیات بانکی در کنار سایر مقوله‌ها مورد توجه جدی قرار بگیرد. شورای فقهی بانک مرکزی جایگاه رسمی پیدا کرده و اختیاراتش از سطح مشورتی به سطح نظارتی و اجرایی افزایش یابد.  همچنین باید ماموریت و شرح وظایف کمیته فقهی بانک مرکزی بازتعریف شود و بانک مرکزی نسبت به تدوین دستورالعمل مشخص در جهت زمینه سازی تشکیل کمیته فقهی در بانک ها و موسسات مالی حرکت کند.

وی افزود: در کوتاه مدت مسئله تشکیل کمیته‌های فقهی بر اساس آیین نامه بانک مرکزی اختیاری و همراه با تدابیر تشویقی مناسب اتخاذ شود. شرح وظایف پیشنهادی کمیته فقهی بانک مرکزی به این ترتیب است که طراحی و ارزیابی عقود و روش های تامین مالی اسلامی جدید پیشنهادی از دیدگاه فقهی مورد توجه قرار بگیرد. همچنین بررسی شبهات فقهی در خصوص بانکداری اسلامی در مقام عمل به منظور اطمینان از حسن اجرای آن ها مورد توجه باشد.  در این کمیته همکاری  با کمیته ها و شوراهای مشابه در سایر سازمان های داخلی و خارجی مورد توجه قرار می گیرد و همکاری در توسعه و گسترش برنامه های آموزشی و انتشارات علمی در زمینه  بانکداری اسلامی مورد توجه قرار بگیرد.

صالح آبادی در خصوص شرح وظایف پیشنهادی کمیته فقهی بانک ها گفت: نظارت شرعی در چارچوب سیاست های کمیته فقهی بانک مرکزی از اولیت الزامات این کمیته است. همچنین می تواند پیشنهاد و طراحی ابزار جدید به شورای فقهی بانک مرکزی ارائه کند. از سوی دیگر می توان به ارائه راهکارهای نظارتی به هیات مدیره بانک ها به منظور بهبود اجرای بانکداری اسلامی اشاره کرد و طراحی و ارائه برنامه های آموزشی بانکداری اسلامی را در شرح وظایف این کمیته گنجاند. فرهنگ سازی و ارتقای کیفیت بانکداری اسلامی در سطح بانک ها نیز از جمله برنامه پیشنهادی برای این کمیته است.

وی پیشنهادی مبنی بر تعیین اعضای این کمیته بر اساس تعیین هیات مدیره بانک ها با تایید شورای فقهی بانک مرکزی و با ترکیب سه نفیر فقیه آشنا با مسایل مالی و دو نفر خبره بانکی ارایه کرد.

دکتر محسنی مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی شد

دکتر محسنی مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی شد

برگزاری کارگاه تسهیل پیاده‌سازی و اجرای استانداردهای IFSB

هیئت خدمات مالی اسلامی (IFSB)، در ماه می ۲۰۲۳ میلادی، اقدام به برگزاری کارگاهی با هدف تسهيل در اجراي استانداردهاي منتشرشده برای کشورهای عضو نمود. 

دانش پذیران دوره هفتم

بانک اسلام مالزی؛ حرکت به‌سوی بانکداری دیجیتال

بانک اسلام مالزی به عنوان یکی از بانک‌های اسلامی پیشرو در این کشور به دنبال ایجاد راهکار‌های مبتنی بر پلتفرم‌های جدید است.

انتشار نسخ روسی سه استاندارد هیئت خدمات مالی اسلامی

به گزارش پورتال بانکداری اسلامی و به نقل از سایت هیئت خدمات مالی اسلامی، این هیئت با اعلام خبر انتشار نسخه زبان روسی سه استاندارد IFSB-1، IFSB-18 و IFSB-19 از انتشارهای مذکور ابراز خرسندی کرد.

اوراق بهادار اسلامی در لایحه بودجه ۱۴۰۰

«اوراق بهادار اسلامی در لایحه بودجه ۱۴۰۰» به قلم وهاب قلیچ منتشر شده است که در آن به وضعیت اوراق بهادار اسلامی در بودجه سال آتی می‌پردازد.

پیش‌بینی افزایش انتشار صکوک جهانی در سال ۲۰۲۱

حجم صکوک‌ منتشره در سال ۲۰۲۱ به ۱۴۰ تا ۱۵۵ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت که متاثر از بهبود عملکرد و افزایش انتشار صکوک در شرکت‌های مالزیایی، اندونزی و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است.

دانش پذیران دوره ششم

اساتید دوره پنجم

صفحه اختصاصی درس خارج فقه بازار های مالی

معرفی فارغ التحصیلان دوره های انجمن مالی اسلامی ایران